top
Northern wild rice
Zyzania palustreis
Noordelijke wlde rijst
Producten
Ziziane latifolia ©2022

Northern wild rice

Zizania palustris

Wilde rjst (wild rice) wordt vaak in één adem genoemd met rijst, is daar wel verwant mee maar is overigens een andere plantensoort. Wilde rijst staat in culinair opzicht hoog in aanzien, is bovendien aanmerkelijk voedzamer dan 'gewone' rijst'.

De noordelijke wilde rijst wordt net als de zuidelijke wilde rijst als graangewas geoogst, op beperkte schaal vanuit wilde populaties, en op grotere schaal vanuit 'paddies', bassins met stilstaand water die worden drooggelegd wanneer het tijd is om te oogsten, in de regel mechanisch met een aangepaste landbouwmaaidorser.

verspreidingsgebieden Z. aquatica en palustris

De verspreidiingsgebieden van de noordelijke en de zuidelijke wilder rijst zijn grotendeels overlappend. Wilde Minnesota wild rice kan om die reden zowel van de Ziziana aquatica zijn als van de Zizania palustris.

Deze laatste kent twee variëteiten, de Zizania palustris var palustris en de variëteit interior, verschillend qua bladbreedte en aarvorming. Eerstgenoemnde heeft bladeren die zelden meer dan 1 cm breed zijn en draagt 8 tot 15 korte aartjes, de Zizania palustris var interior heeft bredere bladeren en draagt 25-30 aartjes. De korrels (zaden) zijn langwerpig, bij rijping donkerbruin, circa 30 mm lang en 2 mm breed. De gedomesticeerde soorten herken je aan de regelmatigheid van de schil, die harder is dan die van de natuurlijke. Dat is zo bedacht om het mechanisch oogsten mogelijk te maken.

De Zizania palustris is een kwetsbare plant, want zeer gevoelig voor verandering zoals een schommelende waterstand. Het 'verkeerde waterpeil' - een te hoge of te lage waterstand, - in de verkeerde ontwikkelingsfase kan de oogst van een jaar vernietigen. Omdat de zaden vijf jaar lang hun kiemkracht behouden, hoeft één slecht jaar nog geen permanente schade toebrengen aan een populatie, mits de zaden vochtig blijven en niet uitdrogen. 2)

In veel staten zijn strenge wetten van toepassing op het oogsten van de in het wild voorkomende wilde rijst, met straffen die variëren van fikse geldboetes tot langdurige gevangenisstraf. Het oogsten moet gebeuren vanuit een niet-gemotoriseerde boot, zoals een kano, voortbewogen door een duwstok. De rijpe korrels moeten in de boot verzameld worden. De korrels worden van de pluimen gescheiden door erop te slaan met speciale houten stokken (vlegels). 2)

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Vaak wordt deze wilde rijstssoort aangeboden onder namen als Canadian wild rice, Canadian Lake wild rice, met een verbintenis met het belangrijkste oogstgeied, de Canadese provincie Saskatchewan .

slotregel

Bronvermelding update januari 2025

Zizania | E.A. Oelke, R.A. Porter, The world of food grains in Encyclopedia of Food Grains (Second Edition) 2016 The smut fungus Ustilago esculenta has a bipolar mating system with three idiomorphs larger than 500 kb | Syun-Wun Liang, Yen-Hua Huang, Jian-Ying Chiu, Hsin-Wan Tseng, Jin-Hsing Huang, Wei-Chiang Shen, Fungal Genetics and Biology, Volume 126, 2019, Pages 61-74, ISSN 1087-1845, https://doi.org/10.1016/j.fgb.2019.02.007 An Endoglucanase Secreted by Ustilago esculenta Promotes Fungal Proliferation | Zhang Z, Bian J, Zhang Y, Xia W, Li S, Ye Z. . Journal of Fungi (Basel). 2022 Oct 7;8 (10):1050. doi: 10.3390/jof8101050. PMID: 36294616; PMCID: PMC9605326. Zizania latifolia | Useful tropical plants by Ken Fern Zizania | Kew Royal botanic gardens Wilde rijst woekert aan boorden van Leie: "Snel ingrijpen, want exotische plant kan probleem worden" | Michaël Torfs VRT 22 jul 2023 Responses of Rhizosphere Bacterial and Fungal Communities to the Long-Term Continuous Monoculture of Water Oat | Wu G, Yu F, Yuan M, Wang J, Liu C, He W, Ge Z, Sun Y, Liu Y. Microorganisms. 2022 Nov 2;10 (11):2174. doi: 10.3390/microorganisms10112174. PMID: 36363766; PMCID: PMC9695572. 12 Zizania latifolia | Paul Champion and Deborah Hofstra (NIWA), New Zealand Plant Conservation Network 13 Morphological Characteristics, Nutrients, and Bioactive Compounds of Zizania latifolia, and Health Benefits of Its Seeds. Molecules | Yan, N.; Du, Y.; Liu, X.; Chu, C.; Shi, J.; Zhang, H.; Liu, Y.; Zhang, Z. 2018, 23, 1561. https://doi.org/10.3390/molecules23071561